Baştan Sona Eser Süreci/Ben Nereden Başlayacağım?
Okuma süresi: yaklaşık 5 dakika
Birçok insan müzikle ilgili çeşitli konularda yazılar yazıyor, önerilerde bulunuyor, yorumlar yapıyor; ama tüm sürecin nasıl çalıştığını bilmeden, anlamadan yeni başlayan ya da başlamak isteyen birinin nereden ve nasıl başlayacağını bilmesi, bir sonraki adımda ne yapacağını planlaması çok kolay değil diye düşünüyorum.
Bugün başlayan bir yazı serisinde, eser sürecinde benim gördüğüm adımları anlatmak istiyorum. Bu yazı, bundan sonra her bir bölümü detaylı olarak anlatacak diğer yazılara çatı teşkil edecek.
Ben bir eser fikrinin doğuşundan yayınlamasına kadar geçen süre/emeği ve hatta sonrasını şu şekilde düşünüyorum:
- Düşünme/Tasarlama
- Üretme/Prodüksiyon
- Dağıtma
- Tanıtma
- Değerlendirme
Düşünme/Tasarlama
Fikir aşamasının çok üzerinde durulmasa da, önemli bir aşama olduğunu düşünüyorum; birçok sanatçı -içselleştirdiği için- bu süreci farkında olmadan yaşıyor.
Eserin kaç şarkıdan oluşacağını, temasını, yaratacağı hisleri/duyguları, kiminle çalışacağını, neyi ve nasıl aktaracağını sanatçı bu safhada şekillendiriyor. Pek tabi bu çok keskin hatları olan bir süreç değil, burada verilen kararlar daha sonra tekrar gözden geçirilebiliyor, değiştirilebiliyor ve düzenlenebiliyor.
Böyle bir süreci yeterli tecrübe edinene kadar uygulamak; bence sanatçıya hem takip edebileceği bir şablon vermesi, hem de genellikle sanatçı olmakla doğal olarak çatışan fakat çok ihtiyacı olduğu disiplini kazandırmak açısından çok önemli diye düşünüyorum ve tavsiye ediyorum.
Yapımcılar ile çalışan sanatçılara buradan bir tavsiyem olacak naçizane; genellikle yapımcı ile çalışmanın en güzel yanlarından birisi, burada bahsedilen süreçlerin bir kısmını, neredeyse tamamını sizin adınıza yapan birileri olması diye düşünmek mümkün. Bazı yapımcılar tam olarak bunu yapıyorlar ama bunların sayısı günden güne azalmakta ve hatta böyle yapımcıların nesli hızla tükenmekte.
Gelelim tavsiyeye; bu durumdaysanız, kendi işinizi mutlaka takip edin; yapımcınızın bu ya da benzer süreçleri izlediğinden emin olun, bu süreçlere mudahil olun. Unutmayın sizin işinizi sizden daha çok düşünecek kimse yok dünyada.
Üretim/Prodüksiyon
Bu süreç aslında hepinizin benden çok iyi bildiği üretim süreci; burada söyleyeceğim tek şey disiplinli olmak, üretmek, üretileni istendiğinde ulaşabilecek şekilde saklamak.
Bu süreçte ülkemizde yetişmiş ve birlikte çalışmaktan zevk alacağınız çok sayıda müzisyen, mühendis, dünya standartlarında stüdyo, ekipman var.
Bana sıkça sorulan sorularda birisi master/mixing konusunda uygun fiyatlarla yurtdışında çalışan şirketlerin varlığı ve kalitesi konusu var ki, bence bu şirketler/kişiler mevcut ve yaptıkları işler çok başarılı. Birçok iyi sanatçının bahse geçenlerle çalıştığına şahit oluyorum.
Dağıtım
İşimiz gereği en çok şey söyleyebileceğim alan dağıtım ama burada kısa ve öz tutmaya gayret edeceğim.
Dağıtım eskiden olmadığı kadar önemli bir hal almış durumda; dağıtımcılar temel işlevleri olan eserlerinizi platformlara ulaştırmaya ilave olarak, doğru kullanıldıkları durumlarda eserinizin editöryel pazarlamasının yapılması anlamında da büyük rol oynayabilirler.
Peki bir sürü şirket görüyorum: Eğlence Fabrikası, DistroKid gibi yerli/yabancı; aralarındaki farklar nelerdir? Ben kiminle çalışmalıyım? diye soracak olursanız, size dağıtımcıyı şöyle tanımlayabilirim;
- Sanatçılardan direkt (bağımsız), ya da yapımcılar aracılığı ile dolaylı olarak eserlerini alan,
- Platformların istedikleri forma çeviren, gereken bilgilerle birlikte ileten,
- Platformlar seviyesinde eserlerin editöryel olarak pazarlamasını yapan,
- Eserlerin korunmalarını sağlayan ve takip eden,
- Hakedişleri sizin adınıza toplayan/tahsil eden ve sizlere ulaştıran şirketlerdir.
Buradan da anlayacağınız üzere; dağıtımcınızın konuşup görüşebileceğiniz, size zaman ayıran, gerektiğinde sizi eğiten/yönlendiren, güvenebileceğiniz, şeffaf bir yapı olmalıdır. Sadece eposta ile diliniz dışında bir dilde iletişim kurduğunuz, sizinle hiç pazarlama tartışmayan, sizin için önemli olan pazarlarda bulunan ediyörlerle teması bulunmayan dağıtım şirketleri sizi istediğiniz yere taşıyamaz, bu nedenle dikkatli seçmenizi tavsiye ederim.
“Dağıtımcı var vezir eder, dağıtımcı var rezil eder.”
Tanıtım
Eseriniz üzerinde aylarca çalıştınız, dişinizden tırnağınızdan biriktirdiklerinizle ile kayıt yaptınız, master/mixing bitti, istediğiniz hale geldi, dağıtıma verdiniz ve eser platformlarda, dağıtımcı size linkleri gönderdi.
Heyecanla ne olacak diye bekliyorsunuz ama ses çıkmıyor, hiçbir değişiklik yok.
Ne oldu? Çok farklı hayal etmiştiniz, olmadı, Neden?
Hemen söyleyelim, şimdi şöyle hayal etmenizi rica edeceğim; ben sizi elinizden tutup Apple iTunes binasına götürüyorum ve görüyoruz ki o gün iTunes’ a bizden başka bir sürü sanatçıya ait 30,000 şarkı daha gelmiş, bir sürü yapımcı, dağıtımcı bizim gibi binanın kapısında, sizin şarkılar bunların arasında bir yerlerde; ama ne siz, ne ben sizin çok kıymetli eserinizi bulamıyoruz. Peki böyle bir dünyada dinleyiciler sizin eserlerinize nasıl ulaşacaklar, nereden bulacaklar?
Bu arada tarif etmeye çalıştığım durum sadece sizin için geçerli değil, dünyada birkaç sanatçı dışında her kim eserini sessiz sedasız platformlara gönderirse yaşayacağı sonuç tamamen aynı olacak.
Şaşırdınız mı? Ne Yapacaksınız?
P A Z A R L A M A …… ve P A Z A R L A M A …… ve yine P A Z A R L A M A ……
Günümüzde dünyanın en kolay ve en zor işinden bahsediyorum. Detaylarını başka bir yazıda yazacağım, ama bence pazarlamanın en önemli ve sizin nispeten kontrol edebileceğiniz iki (2) bacağı editöryel ve dijital pazarlama.
Editöryel pazarlama için kendinizi dağıtımcınıza iyice anlatacaksınız ve sizin adınıza sizi platformlarda temsil etmesi için çalışacaksınız. Elinizde sizi temsil etmesi için nen varsa paylaşacaksınız, sosyal medya hesapları, takipçi sayıları, pazarlama planı, basın bülteni, sanatçı fotoğrafları, video klipleri gibi.
Dijital pazarlama için kendiniz ya da bu konuda tecrübeli insanlarla çalışacaksınız.
Yapmamanız gerekeni de söylemek isterim; eğer müzik sizin için bir kariyer seçimi ise; YouTube sayılarınızı şişirmek için, sosyal medya takipçinizi artırmak için sahtekarlık yapmayacaksınız; zira yapmak sizi bir süre idare eder, hatta konuyu bilmeyen organizayon şirketlerinin size 1-2 iş bulmaları için referans bile teşkil eder ama size uzun vadeli bir kariyer vermez. Bu konu çok uzun ama burada keselim, başka bir yazının konusu olsun.
Değerlendirme
En sonunda size çok önemli olduğunu düşündüğüm ama ihmal etmenin çok kolay olduğu değerlendirme sürecinden bahsetmek istiyorum.
Günümüzde hemen hemen tüm platformlar (AppleMusic, Spotify, YouTube vb), sanatçıların eserlerine ilişkin bilgileri alabilecekleri, takipçileri ve eserlerinin dinlenmeleri ile ilgili sanatçılara bilgiler veren araçlar veriyorlar. Sanatçılar eserlerinin hangi demografi, coğrafyalarda dinlendiğini, hangi eserlerinin bekledikleri tepkileri aldıklarını değerlendirmeliler.
Ayrıca benzer biçimde sosyal medya platformları hesapların kullanımı, takipçiler konusunda birçok bilgi veriyor.
Sanatçılar müzik/video platformlardan gelen dinleme, demografi, coğrayfa bilgileri ile sosyal medya platformlarından gelen tepki, beğeni bilgilerini beraber değerlendirerek hem eserlerine ilişkin içgörü hem de bir sonra yaratacakları eserlere ilişkin çok önemli sonuçlar çikarabilirler.
Ben yine bu konuda dağıtım şirketlerine ve yapımcılara çok şey düştüğünü düşünüyorum. Bu konuyla ilgili ayrıca bir yazı yazacağım ama şunu belirtmek istiyorum: yapımcı/dağıtım şirketinize bu konularla ilgili sorular sorun, eğer cevap vermiyorlar ya da cevapları sizi tatmin etmiyor ise, başkaları ile çalışma konusunu tekrar gündeminize alın derim.
Şimdilik burada bitirelim, kolay gelsin.
production dağıtım pazarlama tips
Bora Turan